Temat 1

Przed cyklem zajęć prowadzący wywiesza dużą planszę z ogłoszeniem (np.):

Do P.T. Uczniów
Zabrania się wchodzenia do sali osobom:
*z dużymi torbami,
*w płaszczach,
*w kurtkach,
*w butach na wąskich obcasach,
*w adidasach,
*z kolczykami w uszach,
*z materiałami niewiadomego pochodzenia.
Czekamy w sali za zamkniętymi drzwiami. Jeśli uczestnicy nie wchodzą, prosimy do środka dopiero po chwili. Nawiązujemy rozmowę na temat ogłoszenia i odczuć związanych
z sytuacją. Problemy, które się pojawią zapisujemy na dużym arkuszu papieru lub na tablicy. Wybieramy przez przyklejenie cenówek (wolę głosowanie z zamkniętymi oczami) problem do dyskusji.

Starszym uczestnikom zajęć można zaproponować spacer filozoficzny.
Ćwiczenie: „Spacer filozoficzny”
(ćwiczenie zaproponowane przez prof. Berriego Heesena – opracowanie zapisu A. i W. Bek)

Cel: 1.Aktywizowanie wszystkich członków grupy do formułowania własnych sądów i uzgadniania stanowisk w drodze negocjacji z partnerami.
2.Ćwiczenie umiejętności obserwacji, postrzegania, uwzględniania i zapamiętywania racji innych członków grupy. Sztuka kompromisu.
3. Ćwiczenie umiejętności myślenia krytycznego.
Czas: 60 min.
Materiały: Kartki z propozycjami problemów do dyskusji (4), kolorowe naklejki „cenówki”, kartki formatu A4, flamastry, długopisy, taśma do przyklejania kartek do ściany (lub specjalna plastelina)
Przebieg ćwiczenia:
1. Na tablicy (ścianie) wywieszone są kartki z zapisanymi tematami do dyskusji zawierającymi pewne problemy, wobec których można sformułować różne opinie i stanowiska. (propozycje tematów na końcu).
2. Każdy z uczestników ćwiczenia dostaje jedną naklejkę „cenówkę” i przykleja obok wybranego tematu. Ten temat, gdzie znajdzie się najwięcej naklejek staje się wspólnym dla całej grupy tematem do dyskusji. (Można też podać temat, jeśli problem nie zostanie wyłoniony, np. Czy należy godzić się z tym, że państwo tworzy szereg zakazów dla społeczeństwa. W takim wypadku oczywiście pomijamy procedurę głosowania.)
3. Następnie grupę ustawia się parami w dwóch rzędach. Osoby stojące obok siebie stają się partnerami dyskusji. Na znak prowadzących pary ruszają „na spacer” i w trakcie spaceru poznają własne poglądy na wybrany wcześniej temat. Potem uzgadniają wspólne stanowisko w tej kwestii. Ten fragment ćwiczenia trwa 3 min. Prowadzący kontrolują czas ćwiczenia. Należy zwracać uwagę, aby wymiana poglądów nie przeszkadzała innym w wykonywaniu ćwiczenia.
4. Na dany sygnał cała grupa zatrzymuje się w miejscu. Partner z pierwszej pary z prawego rzędu przechodzi na koniec całego dwuszeregu a cały prawy szereg przesuwa się do przodu w taki sposób, że partner z drugiej pary staje się partnerem pierwszej osoby z lewego rzędu, trzeci – drugiej, itd. (wg rysunku). Osoba z pierwszej pary, która znalazła się na końcu prawego rzędu ma za partnera ostatnią osobę z lewego rzędu.

Schemat zmian partnerów w ćwiczeniu:

1. Na sygnał prowadzących partnerzy w nowych układach rozpoczynają uzgadnianie stanowisk w taki sposób, że każda z osób musi zaprezentować partnerowi swój pogląd na wybrany temat, pogląd partnera z poprzedniej pary i uzgodnione w poprzednim układzie wspólne stanowisko. Wysłuchuje też identycznej relacji partnera z nowej pary. Następnie ustalają (negocjują) wspólne stanowisko. Czas ćwiczenie 5 min.
2. Na sygnał prowadzącego następuje zmiana partnerów według reguł jak wyżej. Po sygnale do rozpoczęcia następnej kolejki negocjacji nowi partnerzy muszą w ciągu 7 minut przedstawić wszystkie dotychczas poznane stanowiska: swoje, partnera z I pary, wspólne uzgodnienie, partnera z II pary, ustalenie II. Po tej prezentacji następuje uzgodnienie wspólnego stanowiska przez partnerów III pary.
Ćwiczenie można kontynuować do wyczerpania całej kolejki, ale można przerwać na III negocjacji (także na potrzeby prezentacji).
3. Prowadzący poleca wszystkim uczestnikom ćwiczenia zapisać na kartce papieru wynegocjowane w ostatniej parze stanowisko wobec problemu. Kartki zostają powieszone parami obok siebie. Partnerzy z ostatniej pary porównują zapis wspólnie wynegocjonowanego stanowiska i starają się ustalić skąd wzięły się różnice. Cała grupa obserwuje te konfrontacje i uczestniczy w dyskusji. Grupa proszona jest o porównanie zbieżności dokonanych ocen i wspólnie wynegocjowanych stanowisk.
4. Na tablicy zapisuje się wnioski z dyskusji.